PDA

View Full Version : Các thiết bị điện dùng trong RC



Lead
07-09-2010, 01:41 PM
Chào các bạn!http://www.rc-easy.net/forum/images/smilies/YM/04.gif
RC (Radio Control) là má»™t môn chÆ¡i tổng hợp, nó kết hợp giữa Ä‘iện tá»­, cÆ¡ khí, và khã năng của ngÆ°á»i chÆ¡i. Do đó nó cÅ©ng dòi há»i ngÆ°á»i chÆ¡i phải có má»™t kiến thức nhất định vá» các thiết bị mà mình cằm trong tay. Có nhÆ° thế thì cuá»™c chÆ¡i má»›i có thể kéo dài và phát triển đượchttp://www.rc-easy.net/forum/images/smilies/YM/33.gif
Nhung các các khái niệm vá» các món đồ chÆ¡i đó thì ôi thôi, thiên hình vạn trạng, biết bao nhiêu là chủng loại, thÆ°Æ¡ng hiệu .v.v... nên giá tiá»n http://www.rc-easy.net/forum/images/smilies/YM/64.gif và tính năng sá»­ dụng của chúng cÅ©ng đôi phần khác nhau.http://www.rc-easy.net/forum/images/smilies/YM/86.gif
Äể giúp các bạn má»›i chÆ¡i có thể hiểu rá» hÆ¡n vá» môn chÆ¡i của mình, mình xin giá»›i thiệu sÆ¡ qua vá» các thiết bị trong môn RChttp://www.rc-easy.net/forum/images/smilies/YM/32.gif
http://www.rc-easy.net/forum/images/smilies/YM/85.gif

Lead
16-09-2010, 02:59 PM
1. Tx (Transmitter) máy phát sóng Tx (viết tắt của từ Transmitter) có nghĩa là Máy phát sóng

Máy phát có nhiệm vụ mã hóa vị trí của các cần Ä‘iá»u khiển (stick) thành má»™t dãy các tín hiệu Ä‘iện (singal) và phát tín hiệu này ra không gian.

Tx có một số khái niệm như sau:

Channel:
Äó là số kênh, số lệnh hay Ä‘Æ¡n giản nhất là số "servo" mà nó Ä‘iá»u khiển được. Tùy vào Tx dùng cho mục đích gì mà số kênh có thể từ 1 đến 14 hay nhiá»u hÆ¡n nữa. Trong RC thì thông dụng có từ 2 đến 14 kênh.
AM và FM:
Tất cả các Tx Ä‘á»u sá»­ dụng radio để truyá»n tín hiệu ra không gian, tần số của sóng được xác định bởi thạch anh (crystal). Sóng radio Ä‘Æ¡n thuần chỉ là sóng mang (carrier frequency), má»™t công cụ truyá»n dẩn, do đó để có thể truyá»n tín hiệu đến máy thu (Rx), sóng radio cần phải được Ä‘iá»u chế (modulation) trÆ°á»›c khi phát Ä‘i! Có 2 dạng Ä‘iá»u chế là AM và FM
- AM (amplitude modulation) Ä‘iá»u biên: là tín hiệu được Ä‘iá»u chế vào sóng mang dÆ°á»›i dạng thay đồi biên Ä‘á»™ của sóng mang.
- FM (frequency modulation) Ä‘iá»u tần: là tín hiệu được Ä‘iá»u chế vào sóng mang dÆ°á»›i dạng thay đổi tần số sóng mang. Tất cả các máy phát dùng cÆ¡ chế mã hóa PCM Ä‘á»u dùng sóng mang là FM.
- Sóng FM nếu so sánh vá»›i sóng AM thì có khã năng chống nhiểu cao hÆ¡n hẵn. Vá»›i AM thì các thiết bị Ä‘iện thông dụng Ä‘á»u là nguồn gây nhiểu cho sóng AM, trong khi đó vá»›i FM thì các nguồn này không thể gây nhiểu trừ trÆ°á»ng hợp các thiết bị đó có tần số gần hoặc bằng vá»›i tần số mà ta Ä‘ang dùng.
PPM và PCM:
Äây là cÆ¡ chế mã hóa tín hiệu trÆ°á»›c khi phát ra của Tx
- PPM vị trí của servo được quyết định bởi thá»i gian của 2 xung tín hiệu liên tiếp, xét theo hình thức làm việc có thể xem nó thuá»™c nhóm Analog.
- PCM vị trí max & min của servo được chia ra thành nhiá»u khoảng nhá» và được đánh số (VD vá»›i PCM1028 thì từ min tá»›i max của servo được chia ra thành 1028 vị trí...) Và tùy theo vị trí của tay Ä‘iá»u khiển mà Tx gởi Ä‘i 1 con số ứng vá»›i vị trí đó.
Module RF:
Vá»›i má»™t số máy phát chất lượng cao, phần phát sóng được tách rá»i và ngÆ°á»i dùng có thể thay đổi dá»… dàng. Khi đó vá»›i cùng má»™t bá»™ diá»u khiển ngÆ°á»i dùng có thể dùng được ở nhiá»u băng tầng khác nhau bằng cách thay đổi module cho tần số tÆ°Æ¡ng ứng.
Spektrum:
CÅ©ng là má»™t loại sóng radio nhÆ°ng dùng tần số 2.4G và dùng kỹ thuật tÆ°Æ¡ng tá»± nhÆ° các thiết bị Wifi của máy tính để tá»± Ä‘iá»u chỉnh tần số. Do đó vá» lý thuyết Spektrum không bị trùng tần số nhÆ° AM hay Fm thông thÆ°á»ng.
eCCPM: hay CCPM 120
Chức năng này chỉ dành riêng cho máy bay trá»±c thăng. Có nghÄ©a là Tx có khả năng phối hợp 3 servo để Ä‘iá»u khiển đồng thá»i các lệnh pith, airleron, elevator. Má»™t số heli dùng cÆ¡ chế lái trá»±c tiếp (mCCPM) thì không dùng đến tính năng này.

http://www.rc-easy.net/forum/images/smilies/YM/86.gifhttp://www.rc-easy.net/forum/images/smilies/YM/86.gifhttp://www.rc-easy.net/forum/images/smilies/YM/86.gif

Lead
16-09-2010, 02:59 PM
2. Rx (Receiver) máy thu sóng
Rx (viết tắt của từ Receiver) hay Máy thu sóng

Có chức năng nhận sóng radio từ Tx và giải mã các tín hiệu thành tín hiệu Ä‘iá»u khiển cho từng servo.
Tùy theo bạn dùng Tx gì mà chá»n Rx theo Tx đó, có má»™t số thông số nhÆ° sau:

Tần số:
ÄÆ°Æ¡ng nhiên là phải cùng tần số vá»›i máy phát rồi
Số kênh (channel):
Tùy vào nhu cầu mà bạn chá»n Rx có số kênh tÆ°Æ¡ng ứng
PPM hay PCM:
ÄÆ°Æ¡ng nhiên 2 loại này có chất lÆ°Æ¡ng khác nhau, nhÆ°ng khi chá»n lá»±a có má»™t số lÆ°u ý nhÆ° sao. Các máy dùng chế Ä‘á»™ PCM thông thÆ°á»ng Ä‘á»u có chế dá»™ PPM. NhÆ°ng những máy phát dùng chế Ä‘á»™ PPM chÆ°a chắc có chế Ä‘á»™ PCM.
Single Convertion hay Dual Convertion:
Nhằm tăng chất lượng nhận sóng và khã năng kháng nhiểu các mạch thu thÆ°á»ng chuyển tần số sóng mang (cao tần) xuống tần số thấp hÆ¡n (trung tần) để khuếch dại và giải mã. Có 2 phÆ°Æ¡ng pháp là
- Single Convertion: chuyển đổi tần số sóng mang thành tần số 455KHz chỉ qua một lần chuyển đổi.
Äể dể dàng hình dung có thể xem bài toán sau đây: Gá»i tần số sóng mang là F1 (VD 72.550MHz), tần số định bởi thạch anh Rx là F2 thì ta có
0.455MHz = F1 - F2
Từ đó suy ra F2 = 72.095MHz
Tần số này được định bởi thạch anh Rx.
- Dual Convertion: Cách thức thực hiện cũng giống như Single convertion nhưng có 2 lần chuyển đổi, trong dual convertion tần số được chuyển lần 1 xuống còn 10,7MHz và chyển tiếp một lần nữa thành 455KHz.
Äể hình dung các bạn xem bài toán sau: Gá»i tần số sóng mang là F1 (VD 72.550MHz), tần số định bởi thạch anh là F2, tần số định bởi thạch anh có sẵn trong Rx là F3 ta có:
10.7MHz = F1 - F2 từ đó suy ra F2 = 61.85MHz
0.455MHz = F2 - F3 từ đó suy ra F3 = 10.245MHz
Với F2 là tần số quyết định bỡi thạch anh Rx

Lead
16-09-2010, 03:06 PM
3. Servo Servo là một thiết bị thừa hành, nó có nhiệm vụ nhận tín hiệu từ Rx và biến tín hiệu đó thành một hành động cụ thể, hành động đó có thể là xoay tròn hay tịnh tiến.
Kết cấu servo thÆ°á»ng bao gồm má»™t mạch Ä‘iá»u khiển làm việc theo nguyên lý Analog hay Digital, má»™t motor DC, nhiá»u bánh răng làm nhiệm vụ giảm tốc.

Servo được phân lại theo nhiá»u chỉ tiêu nhÆ° sau:

Kích thước:
- Super Size: các servo cở siêu lá»›n dùng cho máy bay hạng nặng hay trong các tàu thuyá»n, xe...
- Standart size: cở thông dụng cho các loại máy bay
- Mini size: Cho má»™t vài loại máy bay cở nhá»
- Naro & Micro: Dành cho các máy bay cở siêu nhá»
- Submicro: nếu heli thì con Zoom 100 dùng servo loại nàyhttp://www.rc-easy.net/forum/images/smilies/YM/04.gif
Tốc độ (speed):
Thông thÆ°á»ng được tính bằng thá»i gian servo quay được 60° khi dùng vá»›i Ä‘iện áp là bao nhiêu volt (Vd: 0.11 sec/60° 4.8V)
Sức mạnh (torque):
Sức mạnh servo được tính theo đơn vị moment là Kg/cm
Digital servo:
Là má»™t servo vá»›i mạch Ä‘iá»u khiển là má»™t con chip bé tí. Nó phân tích tín hiệu từ Rx vá»›i tốc Ä‘á»™ cao hÆ¡n nhiá»u so vá»›i servo thông thÆ°á»ng. Do đó Digital servo có thá»i gian phản ứng nhanh hÆ¡n nhiá»u lần so vá»›i servo thông thÆ°á»ng, và nó làm việc chính xác hÆ¡n. NhÆ°ng Ä‘iá»u này không có nghÄ©a là tốt Ä‘á»™ của Digital nhanh hÆ¡n.

Một vài hình ảnh của servo:
http://i595.photobucket.com/albums/tt31/fdchd/Servo.gif

Lead
16-09-2010, 03:08 PM
4. ESC (Electronic Speed Controller) Äiá»u tốc Ka ka! Thá»i gian qua quá bận vá»›i việc sách đèn nên ko làm thêm bài nào nữa. Giá» cÅ©ng tÆ°Æ¡ng đối "free" nên làm thêm vài bài, mong sao có thể giúp mấy a/e má»›i chÆ¡i hiểu rá» hÆ¡n vá» môn chÆ¡i của mình.

ESC có nhiệm vụ nhận tín hiệu Ä‘iá»u khiển từ Rx và Ä‘iá»u khiển công suất hoạt Ä‘á»™ng của motor
Có thể hiểu nôm na cái ESC của mình như là một cái vòi của bình nước vậy, nếu mình mở nhỠthì nước chảy yếu và bình nước lâu hết, nếu mình mở lớn thì nước chảy mạnh và nước mau hết nước

Trong ESC còn có một số khái niệm mà các a/e nào mới chơi cũng cần phải biết là

BEC (Battery Eliminator Circuit) là một mạch dùng cấp nguồn cho Rx và các servo
LVC (low voltage cutoff) là một mạch bảo vệ pin trong ESC

Vài loại Ä‘iá»u tốc thông dụng
http://i595.photobucket.com/albums/tt31/fdchd/EK2-0600A.jpg
http://www.helidirect.com/images/speed_controllers/k10304a.jpg

http://i595.photobucket.com/albums/tt31/fdchd/product-phx35.jpg

Nếu Ä‘i sâu vào ESC thì có nhiá»u Ä‘iá»u để làm rá» lắm, má»i các bạn xem má»™t bài viết chuyên vá» ESC. Má»i các bạn xem tiếp các bài viết dÆ°á»›i đây:

Lead
23-09-2010, 04:22 PM
Bài này rất hay cho ngÆ°á»i má»›i:

http://www.clbmohinh.com/forum/tm.aspx?m=348550&high=

phamminh
11-10-2010, 01:11 PM
Gửi anh em thêm hỉu bít vỠđồ điện trong máy bay:: ^^

1/ MOTOR: cơ bắp của R/C (ở đây chỉ bàn vỠmotor điện)
Rất dá»… hiểu phải ko các bạn? Motor khá»e thì mô hình sẽ vận hành tốt.
Phân loại động cơ điện:
- Motor chổi than Brushed, Ä‘a phần là thế hệ cÅ©, được cái rất rẻ, tÆ°Æ¡ng đối bá»n, nhÆ°ng không bá»n bằng loại không dùng chổi than do sau má»™t thá»i gian sá»­ dụng sẽ bị mòn chổi than. ThÆ°á»ng motor brushed gồm các kích thÆ°á»›c 180 nhá» (Ä‘á»™ng cÆ¡ lama, lama extreme), kích thÆ°á»›c 540 to (loại Ä‘á»™ng cÆ¡ xe Ä‘iện 1/10),... Äa số các motor brushed cho R/C dùng pin hiệu Ä‘iện thế 5-9 volt, cả 2 loại motor kể trên chỉ dùng pin lipo 2s 7,4volt. Các newbie nên lÆ°u ý, nếu thay pin có volt cao thì sẽ cháy motor rất nhanh
Tham khảo chi tiết vỠmotor brushed tại đây http://en.wikipedia.org/w...shed_DC_electric_motor (http://en.wikipedia.org/wiki/Brushed_DC_electric_motor)
file:///C:/DOCUME%7E1/CPNCOM%7E1/LOCALS%7E1/Temp/msohtml1/01/clip_image002.jpg
- Motor không dùng chổi than Brushless, thế hệ má»›i của Ä‘á»™ng cÆ¡ Ä‘iện, hiệu suất rất cao 70-80%, cá»±c bá»n nếu dùng đúng cách, kích thÆ°á»›c nhá», trá»ng lượng nhẹ hÆ¡n nếu so vá»›i motor brushed có cùng sức mạnh, do vậy là Æ°u tiên lá»±a chá»n cho giá»›i R/C Ä‘iện. Motor brushless gồm loại outrunner (Ä‘a số motor máy bay) là loại khi vận hành phần vá» motor sẽ quay, còn loại inrunner (các motor xe, tàu, motor giả phản lá»±c) khi vận hành sẽ quay trục cốt * tìm hiểu vá» trục cốt ở phần dÆ°á»›i
Tham khảo chi tiết vỠmotor brushless tại đây: http://en.wikipedia.org/w...less_DC_electric_motor (http://en.wikipedia.org/wiki/Brushless_DC_electric_motor)
file:///C:/DOCUME%7E1/CPNCOM%7E1/LOCALS%7E1/Temp/msohtml1/01/clip_image003.jpg
Motor brushed thì phải Ä‘i vá»›i ESC brushed, motor brushless thì phải Ä‘i vá»›i ESC brushless, Ä‘iá»u rất cÆ¡ bản này các newbie cÅ©ng PHẢI BIẾT. Cách phân biệt Ä‘Æ¡n giản nhất là motor brushed thì chỉ có 2 sợi dây Ä‘iện Ä‘i ra, còn brushless thì có 3 sợi.

VỠđặc tính kỹ thuật
sau đây là các kiến thức bạn PHẢI BIẾT "quy luật 5 thông số cơ bản":
- Lá»±c nâng hay lá»±c kéo/đẩy thrust tính bằng gram hay kilogram, nói chung lá»±c do motor vận hành sẽ phát ra được. Thông số này phụ thuá»™c vào loại nam châm sá»­ dụng trong motor và cách quấn dây. Các bạn chá»n lá»±a dá»±a vào trá»ng lượng và thể loại mô hình bạn muốn cÅ©ng nhÆ° pin và thông số cánh quạt mà bạn dùng. Tóm gá»n là nếu mô hình bạn mà nặng 1kg (tổng hết kit đồ Ä‘iện) thì ko thể chá»n motor 0.5kg được. Tuy nhiên để hiểu thêm vá» vấn Ä‘á» chá»n motor cho phù hợp, các bạn cần tham khảo thêm phần chá»n KIT cuối cùng nữa.
- Dòng Ä‘iện tiêu thụ current capacity (gồm dòng bình thÆ°á»ng và dòng tối Ä‘a burst trong bao nhiêu giây) Ä‘a phần tỉ lệ vá»›i lá»±c nâng, tuy nhiên còn tùy thuá»™c loại motor, cánh quạt. ThÆ°á»ng tính bằng chỉ số Am-pe (ví dụ motor Emax BL2215/20 dành cho cánh bằng có dòng bình thÆ°á»ng 15A, dòng burst 25A trong 60 giây). Nếu motor phải Ä‘i dòng burst quá lâu thì nguy cÆ¡ cháy khét lẹt là hiển nhiên.
- Pin sá»­ dụng Number of cell: Ä‘a phần các nhà sản xuất motor Ä‘á»u có ghi rõ pin từ 2s-3s hay lên cao hÆ¡n, Ä‘iá»u lÆ°u ý ở đây là khi bạn dùng pin nhiá»u s (số tép/cell pin) thì motor sẽ có lá»±c nâng cao hÆ¡n nhÆ°ng cÅ©ng nóng hÆ¡n, mau há»ng hÆ¡n. Do vậy hãy cân nhắc giữa việc thay má»™t motor khác thay vì cố gắng Ä‘Æ°a nó lên má»™t mức làm việc cao hÆ¡n. Ví dụ motor emax BL2215/20 ở trên có pin sá»­ dụng là loại 2s-4s, thÆ°á»ng dùng loại 3s 11,1v
- Thông số KV sÃ´Ì voÌ€ng quay/phuÌt của động cÆ¡ trong 1 volt Ä‘iện thêÌ. LâÌy viÌ duÌ£ động cÆ¡ emax BL2215/20 là 1350kv, baÌ£n naÌ€o xaÌ€i pin 2s khi keÌo hêÌt ga sẽ coÌ tôÌc độ laÌ€ 1350 x 7,4 = 9990 voÌ€ng/phuÌt, nêÌu lỡ coÌ thâÌy maÌy bay coÌ vẻ "xiÌ€u" thiÌ€ đổi sang pin 3s sẽ tăng thêm Ä‘Æ°Æ¡Ì£c 4995 voÌ€ng/phuÌt, sẽ "thâÌy khaÌc" ngay. CaÌi lÆ¡Ì£i haÌ£i ở chỗ laÌ€ troÌ£ng lÆ°Æ¡Ì£ng không tăng bao nhiêu maÌ€ bay maÌ£nh hÆ¡n nhiều.
bo sung : - Thông sÃ´Ì kV nên Ä‘Æ°Æ¡Ì£c hiểu laÌ€ sÃ´Ì voÌ€ng quay/phuÌt của động cÆ¡ trong 1 volt Ä‘iện thêÌ. LâÌy viÌ duÌ£ động cÆ¡ trên, baÌ£n naÌ€o xaÌ€i pin 2s khi keÌo hêÌt ga sẽ coÌ tôÌc độ laÌ€ 1350 x 7,4 = 9990 voÌ€ng/phuÌt, nêÌu lỡ coÌ thâÌy maÌy bay coÌ vẻ "xiÌ€u" thiÌ€ đổi sang pin 3s sẽ tăng thêm Ä‘Æ°Æ¡Ì£c 4995 voÌ€ng/phuÌt, sẽ "thâÌy" khaÌc ngay. CaÌi lÆ¡Ì£i haÌ£i ở chỗ laÌ€ troÌ£ng lÆ°Æ¡Ì£ng không tăng bao nhiêu maÌ€ bay maÌ£nh hÆ¡n nhiều. CoÌ€n mặt traÌi thiÌ€ Minh Ä‘ã noÌi.
- TrÆ°Æ¡Ì€ng hÆ¡Ì£p chÃªÌ taÌ£o maÌy bay thiÌ€ : Việc choÌ£n động cÆ¡ phải tiêÌn haÌ€nh sau khi choÌ£n kiểu maÌy bay, caÌi naÌ€y caÌc baÌ£n mÆ¡Ìi chÆ¡i hay măÌc phải. ChuÌng ta Ä‘ã biêÌt vÆ¡Ìi mỗi loaÌ£i maÌy bay thiÌ€ coÌ tôÌc độ bay khaÌc nhau, maÌ€ Ä‘iều naÌ€y phuÌ£ thuộc vaÌ€o kiÌch thÆ°Æ¡Ìc caÌnh maÌy bay. VaÌ€ Minh Ä‘ã phân tiÌch môÌi quan hệ mật thiêÌt giữa kiÌch thÆ°Æ¡Ìc caÌnh vaÌ€ thông sÃ´Ì kV. ViÌ€ vậy nên choÌ£n kiểu maÌy bay trÆ°Æ¡Ìc, rồi choÌ£n loaÌ£i động cÆ¡ coÌ caÌc thông sÃ´Ì phuÌ€ hÆ¡Ì£p (trong Ä‘oÌ coÌ kV) sau.
Ngoài ra số KV tỉ lệ nghịch với lực xoắn (torque) do motor tạo ra
Các bạn tham khảo tính các loại lực vỠmotor tại đây: torque http://www.wentec.com/uni...ators/power_torque.asp (http://www.wentec.com/unipower/calculators/power_torque.asp)
- Trá»ng lượng sẽ cần phải cân nhắc khi cân trá»ng tâm máy bay, đừng quá lãng phí chá»n motor lá»±c nâng quá cao vì khi đó Ä‘a phần trá»ng lượng motor rất nặng. vd emax BL2215/20 nặng 59gram

Ngoài 5 thông số trên, bạn CẦN BIẾT mấy thông số sau:
- kích thÆ°á»›c (Ä‘Æ°á»ng kính ngang * chiá»u cao) dimension: nó sẽ ảnh hưởng đến cách lắp đặt trên mô hình. vd emax BL2215/20 có kích thÆ°á»›c 15*22mm
- trục cốt motor (Ä‘Æ°á»ng kính và chiá»u dài trục bên ngoài motor, tính bằng mm) shaft diameter- shaft length: cây trục lá»›n thì cứng hÆ¡n cây trục nhá», ngoài ra từ Ä‘Æ°á»ng kính cây trục bạn có thể nhắm chừng lá»±c nâng tối Ä‘a mà motor tạo ra. vd emax BL2215/20 có Ä‘Æ°á»ng kính trục 3mm
- thông số cánh (Ä‘Æ°á»ng kính cánh quạt * pitch cánh) recommended propeller: đối vá»›i loại cánh gắn trá»±c tiếp vào trục cốt nếu gắn cánh quá lá»›n thì motor sẽ ko chịu nổi --> cháy luôn
Chá»— này mình xin bổ sung nhÆ° sau Ä‘Æ°á»ng kính cánh quạt và pitch cánh qui Æ°á»›c Ä‘o bằng inch (1 inch=2.54cm), pitch cánh giải thích Ä‘á»™ kéo của cánh, tức là quãng Ä‘Æ°á»ng mà cánh Ä‘i được nếu nhÆ° xoay đủ 1 vòng ---> pitch càng lá»›n thì tốc Ä‘á»™ càng lá»›n. Vd: cánh 10*4.7 có Ä‘Æ°á»ng kính 10inches và khi cánh xoay đủ 1 vòng sẽ Ä‘i được quãng Ä‘Æ°á»ng 4.7 inches
- dòng điện tiêu thụ không tải (no load current): khi ko vận hành motor emax BL2215/20 ko lắp cánh vào vẫn ăn dòng cỡ 0.5A đó nhe.

Cuối cùng là những Ä‘iá»u bạn CÓ THỂ BIẾT, biết càng tốt:
- nội điện trở internal resistance tính bằng mili Ohm, càng nhỠcàng tốt hiệu suất càng lớn. Vd emax BL2215/20 có nội trở chỉ 116 miliOhm, hiệu suất trên 80%.
- loại nam châm sử dụng
- sơ đồ quấn lõi dây
- nhà sản xuất hay đơn vị gia công
- ...
Ở đây không bàn vá» giá cả vì nó là vấn Ä‘á» nhạy cảm, tuy nhiên phần cuối cùng sau hết mình sẽ có phụ lục cho việc chá»n lá»±a đầu tÆ° sao cho tiết kiệm hiệu quả.
Hết phần motor

2/ Bá»™ Ä‘iá»u tốc (Electric Speed Control ESC): Ä‘iá»u tiết hoạt Ä‘á»™ng của motor
Xin tiếp tục vá»›i bá»™ Ä‘iá»u tốc, ESC cÅ©ng phân loại thành brushed và brushless, khi sá»­ dụng chỉ kết hợp vá»›i loại motor tÆ°Æ¡ng ứng. Và chá»n lá»±a ESC phụ thuá»™c vào việc chá»n lá»±a motor.
file:///C:/DOCUME%7E1/CPNCOM%7E1/LOCALS%7E1/Temp/msohtml1/01/clip_image004.jpg
VỠđặc tính kỹ thuật, các bạn PHẢI BIẾT 5 thông số sau:
- Dòng Ä‘iện bình thÆ°á»ng constant current và dòng tối Ä‘a burst current, Ä‘o bằng Ampe: là dòng chịu tải cho phép của ESC, vi phạm quá dòng tối Ä‘a thì sẽ cháy ESC. Dòng tối Ä‘a các bạn cÅ©ng phải chú ý thông số thá»i gian chịu dòng tối Ä‘a.
Chá»n loại ESC chịu dòng phải lá»›n hÆ¡n sức tải của motor, tuy nhiên không cần dÆ° quá nhiá»u
Vd ESC hiệu hobbywing Eagle 30A có dòng chịu tải bình thÆ°á»ng là 30A, burst được 40A trong 10 giây, rất phù hợp vá»›i motor emax BL2215/20 đã nêu
- Hiệu Ä‘iện thế sá»­ dụng input voltage: tức là dùng pin nào thì được, thÆ°á»ng nhà sản xuất ghi rõ luôn. Hãy lÆ°u ý là dùng pin hiệu Ä‘iện thế càng cao thì ESC sẽ càng nóng
Vd ESC hobbywing Eagle 30A dùng pin lipo từ 2s-3s, pin niken từ 4-10 cell, tựu chung lại là hiệu thế từ 5-12volt
- Có BEC hay không? BEC là battery eliminating circuit, Ä‘Æ¡n giản là có tạo ra 1 dòng Ä‘iện duy trì ổn định vá» hiệu thế cho Receiver, có BEC thì không cần dùng pin rá»i để nuôi Receiver nữa. Chú ý BEC có thông số dòng Ampe và hiệu thế volt. Từ việc có BEC sẽ dẫn đến loại UBEC và Switch BEC, mình sẽ tham khảo thêm bài của anh CKD post từ lâu bên RC-Easy.
Vd: ESC hobbywing Eagle 30A có BEC 1A/5volt
- Kích thước size, tính bằng dài*rộng*cao (mm)
- Trá»ng lượng weight, tính bằng gram
Cả kích thÆ°á»›c và trá»ng lượng Ä‘á»u tỉ lệ thuận vá»›i sức chịu tải của ESC

Vài Ä‘iá»u CẦN BIẾT vá» việc chá»n ESC:
- Chức năng khóa kênh ga Safety Arming Feature: nhÆ° tên gá»i ESC có chức năng này sẽ ngăn tình trạng motor quay Ä‘iên cuồng khi cấp nguồn mà vị trí kênh ga (throttle) lá»›n hÆ¡n 0 hay khi setup ngược kênh ga.
VD ESC hobbywing trên có chức năng này
- Bảo vệ quá nhiệt độ cho phép Over-heat protection:khi quá nóng ESC sẽ giảm/ngưng cấp điện cho motor, từ đó giảm nhiệt. Vd ESC trên có chức năng ngắt khi nóng quá 110 độ C
- Chống mất tín hiệu Tx Throttle signal loss protection: khi mất tín hiệu từ 1-2 giây, nó sẽ tự động ngắt motor --> rớt máy bay nhưng sẽ dừng xe hay tàu ko cho chạy mất. Vd ESC hobbywing trên có chức năng này, sẽ ngưng motor hoàn toàn nếu mất tin hiệu trong 2 giây
- Ngắt khi hết pin Low Voltage Protection Threshold: khi pin tụt volt, ESC sẽ giảm/ngÆ°ng vận hành, quan trá»ng đối vá»›i dùng pin lipo. Ngưỡng Ä‘iện thế lúc ngắt có thể hiệu chỉnh tùy loại ESC, Ä‘a số sẽ giảm hoạt Ä‘á»™ng motor khi tụt 3,3volt/cell pin và ngÆ°ng hoàn toàn khi tụt dÆ°á»›i 3volt/cell. Tuy nhiên lÆ°u ý là không bao giá» chÆ¡i quá mức tá»›i nhÆ° thế, vì khi đó sẽ mau há»ng pin lipo. ESC hobbywing trên có chức năng này
- Chức năng thắng Brake Settings: cho phép việc ngưng động cơ theo kiểu từ từ hay ngưng hẳn, một số ESC cho phép setup tiến lùi, do vậy có thể dùng cho cả máy bay và xe điện

Các Ä‘iá»u CÓ THỂ BIẾT, không biết cÅ©ng chả sao:
- có tản nhiệt lá»™ ra: nhÆ° các miếng tản nhiệt của card, cpu máy tính, giúp tản nhiệt tốt hÆ¡n, tuy nhiên thá»±c sá»± thì khi sản xuất ngÆ°á»i ta đã tính toán hết, nếu nhÆ° sá»­ dụng đúng kỹ thuật thì chả cần lo.
- PWM frequency: không rành vỠcái này
- FET Field Effect Transistor
- Nguồn gốc nhà sản xuất

Thá»±c sá»± thì ESC là phần chá»n sau khi chá»n xong motor, và khi lắp đặt thì nên chú ý đến việc bố trí ở nÆ¡i thoáng để sá»­ dụng bá»n hÆ¡n

bổ sung phần ESC 1 số điểm sau:
+Trong ESC, bộ phận giới hạn điện áp cho pin lipo có tên là LVC ( Low Voltage Cut-Off ): nhiệm vụ thì bác MingNguyen85 đã nói rồi (phần:Low Voltage Protection Threshold);
+BEC: BEC là bá»™ nguồn ổn áp tạo Ä‘iện áp làm việc (5 volt) cho vi Ä‘iá»u khiển nằm trong ESC và cung cấp luôn cho RX cÅ©ng nhÆ° các servo... BEC Ä‘i kèm ESC thÆ°á»ng là loại ổn áp bù nối tiếp nên rất nóng(Ä‘iện áp pin càng cao thì càng nóng) và rất hao pin, vì vậy thÆ°á»ng ngÆ°á»i ta ko dùng BEC trong ESC mà dùng BEC rá»i gá»i là UBEC
+UBEC: là nguồn ổn áp dạng đóng ngắt, sá»­ dụng PWM(kỹ thuật Ä‘iá»u biến bá» rá»™ng xung) để biến đổi Ä‘iện thế DC to DC ( 1 chiá»u sang 1 chiá»u). ThÆ°á»ng thì UBEC sá»­ dụng dạng mạch step down để hạ áp (thÆ°á»ng Ä‘iện áp pin lá»›n hon Ä‘iện áp làm việc).
+PWM: kỹ thuật Ä‘iá»u biến bá» rá»™ng xung, đây là phần nguyên lý của ESC, kỹ thuật này giúp ta Ä‘iá»u chỉnh công suất cấp cho Ä‘á»™ng cÆ¡ thông qua Ä‘á»™ rá»™ng xung. Giả dụ ta gắn 1 biến trở để Ä‘iá»u khiển vận tốc quay của Ä‘á»™ng cÆ¡ (nhÆ° quạt máy chẳng hạn), phÆ°Æ¡ng pháp này có Æ°u Ä‘iểm là dá»… làm, nhÆ°ng mà biến trở sẽ tiêu hao 1 phần năng lượng và biến thành nhiệt năng. Ta thay biến trở bằng 1 nút nhấn, và bắt đầu nhấn, ta nhấn nhanh thì Ä‘á»™ng cÆ¡ quay mượt, thá»i gian nhấn lâu hÆ¡n thá»i gian nhả thì Ä‘á»™ng cÆ¡ quay nhanh. Äó là ý tưởng vá» PWM, ta thay 1 nút nhấn bằng 1 IC có khả năng phát xung và có thể Ä‘iá»u chỉnh được 2 đại lượng(tần số và Ä‘á»™ rá»™ng xung). IC này ngày nay thÆ°á»ng dùng các loại vi Ä‘iá»u khiển mà Ä‘iển hình là ATmega8 vá»›i khả năng Ä‘iá»u chế PWM vượt trá»™i và giá thành rẻ. Do đó, khi nói đến PWM trên ESC ta có thể tham khảo vá» mặt tần số vá»›i Ä‘Æ¡n vị là Hz(thÆ°á»ng từ 6k-8kHz);
+FET: transistor trÆ°á»ng ứng, đây là khối công suất của mạch ESC, xung do vi Ä‘iá»u khiển Ä‘iá»u chế và phát ra không có khả năng cấp dòng cho Ä‘á»™ng cÆ¡ vì Ä‘Æ¡n giản nó chỉ là tín hiệu PWM, vì vậy cần có các FET cấp dòng cho Ä‘á»™ng cÆ¡ vá»›i sá»± Ä‘iá»u khiển bằng xung PWM. Khả năng chịu dòng của FET cÅ©ng là khả năng chịu dòng của ESC.

3/ Pin: Tiếp tục nào
Pin là nguồn năng lá»±c không thể thiếu, nhÆ° xăng đối vá»›i xe, nhÆ° thá»±c phẩm đối vá»›i con ngÆ°á»i
Trước hết cũng điểm qua phần phân loại pin:
- Pin không sạc (sá»­ dụng 1 lần) primary batteries (irreversibly): rất nhiá»u loại thÆ°á»ng gặp trong Ä‘á»i sống, pin này phân theo các loại hình dạng kiểu dáng nhÆ°: pin nút áo lá»›n nhá», pin tiểu AAA nhá», pin tiểu AA lá»›n hÆ¡n (standard size), pin trung, pin đại (trong bếp ga, phần Ä‘á»),... Các pin này tuy rẻ mà không rẻ, bởi vì bạn chỉ sá»­ dụng 1 lần rồi bá», tính vá» lâu dài và nếu nhu cầu sá»­ dụng nhiá»u thì sẽ rất đắt so vá»›i loại pin sạc, hÆ¡n nữa đây là nguồn ô nhiá»…m công nghiệp cá»±c kỳ lá»›n.
Trong R/C cÅ©ng còn ứng dụng của pin này đó là trong các cây mote (Ä‘iá»u khiển) sá»­ dụng pin AA.
- Pin sạc (tái sá»­ dụng nhiá»u lần) secondary batteries (rechargeable): là xu hÆ°á»›ng của thá»i đại ngày nay. Phân loại pin sạc dá»±a vào bản chất hóa há»c của pin, mình sẽ Ä‘i từ các loại pin sạc Ä‘á»i cÅ© đến má»›i. Hãy chú ý đến 2 Ä‘iá»u của pin sạc, đó là hiệu ứng nhá»› memory effect và khả năng xả cạn low self-discharge
. Pin chì (Lead-acid battery) ứng dụng bình xe hÆ¡i; Æ°u Ä‘iểm giá rất rẻ, cho dòng Ä‘iện cao >10Ah; nhược Ä‘iểm rất nặng, khả năng dá»± trữ năng lượng/trá»ng lượng cá»±c thấp, ô nhiá»…m cao.
. Pin Niken: NiCd nickel-cadmium, NiMH nickel-metal hydride. Äây là các loại pin rất bá»n, có thể tái sá»­ dụng được 500-1000 lần nếu dùng đúng kỹ thuật. Tuy nhiên lÆ°u ý là pin nickel có hiệu ứng nhá»›, nhÆ°ng ngưỡng xả cạn rất thấp. Pin NiCd có hiệu ứng nhá»› nhiá»u hÆ¡n NiMH, đòi há»i phải xả cạn pin trÆ°á»›c khi sạc. Pin NiMH có khả năng chứa năng lượng nhiá»u hÆ¡n rất nhiá»u so vá»›i pin NiCd, tuy nhiên các dòng pin có năng lượng càng cao thì vòng Ä‘á»i càng giảm (cụ thể là pin >2500mAh thì chỉ sạc-xả ~500 lần, theo nguồn wiki).
Pin nickel rất thÆ°á»ng gặp trong R/C, đặc biệt trong làm pin receiver máy nổ, pin transmitter. Pin này có Ä‘iện thế danh định là 1,2 volt/cell pin. Ngưỡng xả cạn vào khoảng 0,8 volt/cell. Không nên xả pin quá mức Ä‘iện áp xả cạn.
. Pin Lithium: gồm 2 loại thÆ°á»ng gặp là
LiIon có trong pin máy tính xách tay, điện thoại di động...
Lipo là pin chính trong giới R/C, mình sẽ tiếp tuc nói vỠpin này trong phần tiếp theo. Pin Lipo rất tốt nếu sử dụng đúng quy cách và cẩn thận, nhưng cũng là loại pin nguy hiểm nhất. Sẽ có phần đỠcập đến "an toàn sử dụng" sau phần đặc tính kỹ thuật.

Äặc tính kỹ thuật pin Lipo pin lipo có Ä‘iện áp danh định là 3,7volt/cell. Pin 1 cell thì gá»i là 1S 3,7volt, 2cell mắc nối tiếp thì gá»i là 2S 7,4volt, 3cell mắc nối tiếp là 3S 11,1volt,... Pin mà tất cả các cell mắc nối tiếp nhau thì mặc định gá»i là 1P, pin gồm 2cell pin mắc song song nhau thì gá»i là 2P, 3cell song song thì là 3P. Do vậy cuối cùng pin 3S2P tức là pin gồm 2 mạch pin 11,1volt mắc song song nhau, có tổng cá»™ng 6 cell pin cả thảy.
Những kiến thức PHẢI BIẾT: vẫn là qui luật số 5 cho dễ nhớ
- Dung lượng pin capacity (tính bằng miliAmpe-giá»/ mAh), Ä‘a số pin cho heli 450 thÆ°á»ng dùng là loại 2200mAh, pin cánh bằng size 1m thÆ°á»ng dùng từ 1300-1500mAh,... Dung lượng pin càng cao thì pin càng chÆ¡i được lâu, nhÆ°ng bù lại càng nặng và đắt tiá»n. Chá»n pin tùy thuá»™c vào kit, motor, là bÆ°á»›c chá»n sau cùng.
- Chỉ số C bình thÆ°á»ng constant current, khả năng phóng Ä‘iện của pin. Ví dụ pin dung lượng 2200mAh loại chỉ số 20C thì có khả năng phóng Ä‘iện = dung lượng * chỉ số C = 2200*20 = 44000mA = 44Ampe. Pin có chỉ số C càng cao thì dòng phóng ra càng lá»›n tuy nhiên thá»i gian sá»­ dụng càng giảm. Cụ thể là pin 20C nếu liên tục phóng dòng 20C thì thá»i gian dùng cạn là 60/20= 03 phút (công thức tính là lấy 60 chia cho chỉ số C sẽ có được số phút sá»­ dụng nếu liên tục phóng dòng bằng chỉ số C).
- Chỉ số C tối Ä‘a (trong khoảng thá»i gian nhất định) burst current, là khả năng phóng Ä‘iện tối Ä‘a của pin, nếu bị ép phóng Ä‘iện quá mức, pin sẽ giảm tuổi thá», hÆ° hoặc thậm chí phù và cháy nổ. Ví dụ pin 2200mAh 20C constant/ 30C burst có thể phóng được dòng bình thÆ°á»ng 44A, dòng tối Ä‘a 66A trong 10-15 giây.
Ngoài lá»: Trên thá»±c tế má»i ngÆ°á»i rất thích pin có chỉ số C cao, Ä‘iá»u này có lý, bởi vì nhÆ° vậy sẽ đảm bảo dòng Ä‘iện cần thiết cho motor hoạt Ä‘á»™ng tốt nhất, dẫn đến máy bay/xe/tàu thao diá»…n tốt. Tuy nhiên vì dòng Ä‘iện phóng ra còn tùy thuá»™c dung lượng pin, do đó hãy cân nhắc là nên tăng dung lượng hay tăng chỉ số C.
Chá»n pin là bÆ°á»›c chá»n sau cùng, sau khi đã biết kit, biết motor, biết cánh quạt/prop.
- Trá»ng lượng pin weight, khá quan trá»ng bởi vì trong máy bay R/C Ä‘iện thì pin thÆ°á»ng là phần nặng nhất, thay đổi cấu hình pin thÆ°á»ng kéo theo Ä‘iá»u chỉnh trá»ng tâm, cách xếp đặt đồ Ä‘iện, do vậy đây cÅ©ng là thông số quan trá»ng. ThÆ°á»ng bạn nào có chủ trÆ°Æ¡ng làm máy bay thì nên có cân để cân chính xác trá»ng lượng pin cÅ©ng nhÆ° các thiết bị khác, nhằm tối Æ°u hóa hoạt Ä‘á»™ng của máy bay.
- Uy tín của hãng pin, thật ra Ä‘iá»u này rất khó đối vá»›i các bạn má»›i, bởi vì má»›i chÆ¡i thì làm sao biết, giữa muôn trùng các hãng cạnh tranh đấu đá nhau thì "ai cÅ©ng tốt nhất". Dù vậy cÅ©ng không khó nếu nhÆ° bạn chịu bá» tí thá»i gian tham vấn vá»›i các bạn đã có kinh nghiệm hoặc dò Google, nếu nhÆ° search ra toàn web bán hàng thì có thể hàng đó quá má»›i chÆ°a ai đánh giá, hoặc quá lởm không ai thèm dùng, còn nếu ra được các web đánh giá thì hãy tham khảo kỹ.