Khiêu Vũ như thế nào

on: 27-09-2002, 0052

Khiêu vũ như thế nào Học khiêu vũ là một quá trình lâu dài của nhận thức và thực tiễn, lại nhận thức, lại thực tiễn ..., có thể nói là suốt đời. Học Khiêu vũ không đơn thuần là học các kỹ thuật, các bước nhảy mà cần đầu tư công sức thích đáng nếu không nói là nhiêu hơn cho những vấn đề thuộc về nhận thức. Trong bài trước tôi đã nêu lên bản chất của khiêu vũ là dùng những động tác của cơ thể để cảm thụ âm nhạc. Đó là cơ sở, là tiền đề để tôi viết nên bài này, nhằm nêu lên những gì cần làm và không nên làm trong quá trình học khiêu vũ và khiêu vũ.

1) Khi khiêu vũ , điều mà ta nghĩ đến trước tiên là âm nhạc: Bởi vì âm nhạc là xuất phát điểm của khiêu vũ. Người có tật khiếm thính thì không thể khiêu vũ. Yêu cầu đầu tiên của khiêu vũ là nhảy đúng tiết tấu của nhạc. Theo Dan Radler, một chuyên gia khiêu vũ của ISTD, thì trong một cuộc thi khiêu vũ, ban giám khảo sẽ loại ngay cặp nhảy nào nhảy không khớp nhạc cho dù các mặt khác của họ có ưu việt đến đâu chăng nữa. Muốn nhảy đúng nhạc ta phải nghe cho được đâu là phách 1 của mỗi nhịp trong bản nhạc. Điều này đòi hỏi người khiêu vũ phải có sự tập luyện. Tuy nhiên khi khiêu vũ nghe nhạc không phải chỉ đơn thuần là để giữ nhịp, mà điều quan trọng hơn và khó hơn là lắng nghe để cảm nhận được những gì mà bản nhạc muốn nói vói ta. Âm nhạc mới là yếu tố kết nối (connection) quan trọng nhất trong cặp nhảy. Âm nhạc là môi trường để cặp nhảy tan biến vào trong đó và hoà quyện với nhau, cùng nhau đi đến những hứng khởi tuyệt vời nhất..

2) Học nghe nhạc trước, học các bước nhảy sau : Người học khiêu vũ cần có một số kiến thức tối thiểu về âm nhạc. Trước hết là những hiểu biết về nhịp, phách. Cần luyện tập nghe nhạc để nhận ra đâu là phách mạnh, đâu là phách yếu và đâu là phách 1 của mỗi nhịp. Đối với những bản nhạc nhịp 2/4 và ¾, vấn đề này không khó lắm.Nhưng với những bản nhạc nhịp 4/4 thì khó hơn.Lúc đầu hãy nghe những bản nhac quen thuộc rồi nhờ người có kinh nghiệm chỉ cho đâu là phách 1, dần dần sẽ làm quen với những bản nhạc khác. Khi việc nhận biết phách 1 đã trở thành bản năng, thì chuyển sang chú ý đến mầu sắc và giai điệu của bản nhạc. Ở mức độ thấp, khi dùng một bản nhạc có lời để khiêu vũ, ta hãy lắng nghe kỹ lời của bài hát và đồng cảm với nội dung của bài hát. Vừa nhảy, Van chẳng hạn, vừa hát nhiều khi rất tuyệt vời. Cao hơn một chút, ta cần phân tích được cấu trúc (thuật ngữ âm nhạc gọi là khúc thức) của bản nhạc. Một bản nhạc cũng giống như một bài thơ, được chia thành câu, thành đoạn, thành chương... Nhạc khiêu vũ thưòng có cấu trúc rất cân đối, mỗi câu gồm 4 ô nhịp, 4 câu làm thành một đoạn gồm 16 ô nhịp v.v..Dựa vào cấu truc đó người ta soạn ra các tổ hợp bước (combination) hoặc bài nhảy (choreography, routine). Bạn hãy chọn một bản nhạc khiêu vũ điển hình mà bạn đã rất quen thuộc, chăm chú nghe và phát hiện khúc thức của nó. Sau đó bạn nhảy với bản nhạc đó. Tôi tin rằng bạn sẽ thấy hứng thú hơn.

3) Luyện tập khiêu vũ phải có nhạc : Khi mới học một bước nhảy lúc đầu có thể chỉ đếm, nhưng phải nhanh chóng chuyển sang tập theo nhạc. Vì hai lẽ. Thứ nhất ta đếm có thể không đều và không đúng tempo. Khi gặp những bước khó có thể bị co dãn nhịp đếm. Cho dù ta có một máy đánh nhịp (Métronome) thì chỉ tập khiêu vũ theo đếm cũng chưa đủ. Ngay từ khi còn tập theo đếm ta đã phải nhận định cho đúng sự tương ứng giữa các bước trong bước nhảy với các phách mạnh nhẹ trong nhạc và chuyển cho được tính chất mạnh nhẹ đó vào trong mỗi bước. Nên biết rằng chính yếu tố mạnh nhẹ trong nhạc giúp cho động tác của ta được nhịp nhàng. Thứ hai và quan trọng hơn, tập nhảy theo nhạc là để cho nhạc thấm vào từng động tác của bước nhảy. Muốn thế mỗi bước nhảy cần tập cho thật thành thục, tới khi ta thực hiện nó hoàn toàn thoải mái, hơn nữa, dễ dàng như ta thở vậy. Khi đó bước nhảy trở thành một công cụ để ta lĩnh hội âm nhạc. Cần tập một bước nhảy với nhiều bản nhạc khác nhau. Cần chọn những bản nhạc có tempo chuẩn (strict tempo). Nhạc nhanh quá hoặc chậm quá đều không có lợi. Tác giả của cuốn Ballroom Dancing ( Teach Youself Books), bà Peggy Spencer, thật rất sâu sắc và rất sư phạm khi đề nghị rằng khi học một điệu nhảy ta chỉ nên học một vài bước nhảy cơ bản rồi dùng những bước nhảy đó để nghe và hiểu nhạc. Tôi cho ràng đó là bí quyết để học khiêu vũ thành công.

4) Chỉ khiêu vũ với những bước nhảy mình đã thành thục: Điều đó giúp cho bạn và bạn nhảy của bạn tận hưởng sự thích thú của khiêu vũ. Cố gắng nhảy những bước mà mình chưa nắm chắc sẽ phá vỡ sự hài hoà, sự ăn ý sự đồng điệu trong đôi bạn nhảy, tức là thủ tiêu mục đích của khiêu vũ. Hơn nữa, cố gắng đi những bước lạ, bước khó sẽ cản trở các đôi nhảy khác nhất là khi sàn nhảy đông người. Mọi người đến sàn nhảy là để được tất cả cùng vui vẻ. Đừng làm gì trái với mục tiêu đó. Sự hứng thú của khiêu vũ không cần đến nhiều bước nhảy. Trên sàn nhảy Disco chỉ có rất ít bước nhảy vậy mà sao mọi người có thể nhảy thâu đêm suốt sáng. Bởi vì khiêu vũ là nghe nhạc.Cho nên hãy sử dụng mỗi bước nhảy đã được thành thụcđể cảm thụ âm nhạc.

5) Hãy khiêu vũ với trình độ của người kém hơn trong đôi nhảy : Khiêu vũ là một cuộc trò chuyện. Nó chỉ hứng thú khi cả hai người cùng hiểu và thích câu chuyện. Khi chuyện trò không nên nói tát cả những kiến thức của mình mà chỉ nói những điều mà người đối thoại có thể hiểu. Một ông tiến sĩ triết học nói chuyện với một người có trinh độ phổ thông mà lại cứ thao thao bất tuyệt những phạm trù này, khái niệm nọ, những biện chứng với siêu hình thì chắc chắn cuộc nói chuyện sẽ tẻ ngắt. Nếu áp đặt bạn nhảy của mình đi những bước nhảy mà họ chưa biết hoặc chưa thành thục sẽ thủ tiêu sự hài hoà, sự đồng điệu trong đôi nhảy , bài nhảy sẽ mất hứng thú.

(Còn nữa...)

vo danh