kiến thức cơ bản về pin - Tác giả CKD
PIN LÀ GÌ?

Định nghĩa một cách đơn giản pin là một thiết bị lưu trữ năng lượng dưới dạng hoá học. Pin là nguồn cung cấp năng lượng hoạt động cho hầu như tất cả các thiết bị cầm tay hiện nay.
Điện áp của pin: Điện áp đo bằng vôn (V) . Với các loại pin nickel , metal hydrid (Ni-MH) và Ni-Cd, điện áp là 1.2V mỗi viên. Với Alkaline và các loại pin không sạc được thì điện áp cao hơn, thường là 1.5V mỗi viên . Điện áp của pin phải phù hợp với chỉ định của thiết bị. Dùng pin không đúng diện áp có thể làm hỏng thiết bị của bạn.
DUNG LƯỢNG CỦA PIN :

Dung lượng của pin (hay ta thường gọi là dòng của pin) được đo bằng đơn vị miliampe giờ (mAh) . Thí dụ pin có dung lượng 1000mAh tức là nó có thể cung cấp một dòng điện 1000mA (1A) cho thiết bị sử dụng trong một giờ. Chỉ số này giúp bạn so sánh độ mạnh của các loại pin . Pin có mAh càng lớn thì càng mạnh.
PIN MỚI VÀ THỜI GIAN SảN XUẤT:
Từ khi xuất xưởng cho đến lần sử dụng đầu tiên tất cả các loại pin đều mất một phần năng lượng. Vì vậy, bạn hãy cố gắng chọn loại pin có ngày sản xuất gần với ngày mua nhất . Các nhà sản xuất uy tín thường in ngày sản xuất trên đáy hoặc thân của mỗi viên pin.
KHẢ NĂNG CHỊU TẢI
Phụ thuộc nhiều vào nội trở của pin. Pin có nội trở càng nhỏ thì khả năng chịu tải càng cao ( cung cấp một dòng điện lớn). Điều này sẽ rất có ích thiết bị của bạn có tải nặng (thí dụ máy ảnh của bạn có nhiều motor và đèn flash).
BẢO QUẢN PIN :
Không có loại nào giữ được nguyên vẹn năng lượng của nó trong quá trình bảo quản .
Các phản ứng điện hoá trong pin gây ra các suy hao không tránh được. Sự tự xả này giới hạn thời gain bảo quản của pin. Với các loại pin sạc, mức tự xả cao hơn các loại không sạc được, thường là 15-25% mỗi tháng khi bảo quản ở nhiệt đô trong phòng (khoảng 25 độ C) so với mức 1.5% mỗi năm của pin không sạc. Bạn không nên bảo quản pin trong tủ lạnh vì sự ngưng tụ hơi nước sẽ làm tăng nội trở và làm giảm khả năng chịu tải của pin.
DÙNG PIN SẠC HAY PIN THƯỜNG ?
Tốt nhất là bạn lên dùng kết hợp cả hai loại : Pin sạc là chủ yếu còn pin thường làm dự phòng( loại pin chất lượng cao như lithium) . Chi phí đầu tư của pin sạc cao hơn pin thường nhưng về lâu dài sẽ rẻ hơn. Nhược điểm của pin sạc là không cảng báo chính xác được thời điển hết pin và cần phải co bộ sạc pin thích hợp .
PIN THƯỜNG
+pin Alkaline
Pin Alkaline có thểmua được khá dễ dàng. Nếu bạn dùng với máy ảnh số thì thời gian sủ dụng sẽ rất ngắn. Tuy vậy với giá khá rẻ pin Alkaline vẫn là lựa chọn của nhiều người. Pin alkaline có chất lượng tốt trên thị trường do các hãng danh tiếng như fuji hay duracell sản xuất. Khi sử dụng điện áp và khả năng chịu tải của pin alkaline giảm dần dần . Nhờ vậy, người dùng có thể nhận biết được thời điểm hết pin.
Pin alkaline có nội trở nhỏ, khả năng chịu tải cao, có thể bảo quản trong nhiều năm , suy yếu trung bình 2%/năm.
+Pin silver oxide (oxit bạc)
Hoạt động được trong môi trường nhiệt độ thấp, nội trở nhỏ và có khả năng chịu tải xung.
Pin silver có độc tính cao không thông dụng do giá rất đắt . Bạn có thể thấy loại pin này trong một số loại đồng hồ, máy trợ thính, và các máy ảnh tiêu thụ ít năng lượng.
+Pin Zinc chloride và zinc carbon

Pin carbon kẽm có giá rất rẻ. Đây là lựa chọn tốt cho các thiết bị tiêu thụ ít điện năng (đèn pin và đồ chơi). Các loại pin trong nước sản xuất như pin con thỏ , con ó...thường thuộc loại này. Do có nội trở cao, bạn không sử dụng loại pin này cho các thiết bị như máy ảnh được. Mức tự sả của pin tròn carbon kẽm tối đa là 4%/năm.
+Pin Lithium (Li/Mno2)
Pin Lithium là lựa chọn tốt nhất cho bạn khi sử dụng dòng pin không sạc và cần độ tin cậy cao, mức sả ổn định. Pin loại này có mật độ năng lượng cao, trọng lượng nhẹ, hoạt động tốt trong dải nhiệt độ rộng( từ –40 đến 60 độ C), có khả năng bảo quàn tốt (giảm 2%năng lượng/năm).
khi đử dụng pin này bạn không nên dùng lẫn với loại pin khác vì nó có đặc tính xả rất khác với các loại pin khác.Mặt khác, vì điện thế cao hơn (1.5/viên), pin này sẽ trở thành nguồn nạp điện cho các pin còn lại có điện thế thấp hơn.
PIN SẠC
+Ni-Cd (hay NiCad)

Ni-Cd có nội trở nhỏ bằng ½ so với các pin Ni-MH “đời” sau, do đó rất phù hợp khi dùng với đèn flash (chu kỳ nạp nhanh hơn). tuy nhiên bạn phải cẩn thận khi sử dụng vì pin Ni-Cd rất độc.
Một trong số các yếu điểm của pin Ni-Cd là điện thế giảm đột ngột ở cuối chu kỳ xả.Sực giảm đột ngột này không nhanh bằng pin Ni-MH nhưng thấy rõ so với pin Alkaline. Vì vậy, để tránh “cái chết đột ngột này” bạn nên có pin dự phòng khi đi xa hay làm những việc quan trọng.
Một đặc điểm Ni-Cd là hiệu ứng nhớ (memory effct). Đây là hiện tượng suy giảm tuổi thọ nhanh tróng nếu không sử dụng pin đúng cách. Hiện tượng này được giản thích như sau: khi bạn sạc pin Ni-cd với dòng sạc nhỏ hay trước khi dùng kiệt thì một số hợp chất hoá học sẽ tích tụ ở cực âm của pin. nếu bạn tiếp tục sạc kiểu này, các hợp chất tích tụ ngày càng nhiều thêm và làm giảm khả năng tích lũy năng lượng. cách tốt nhất để tránh hiện tượng này là dùng pin cho đến hết hay xả trước khi sạc. Các bộ sạc pim Ni-Cd tốt nhất thường có nút bấm để xả pin rồi tự động sạc khi điện áp thụt đến mức thấp nhất.
+Pin Ni-MH (Nickel Metal Hudride)
pin Ni-MH dạng “AA” có thể dùng vơi hầu như tất cả các thiết bị đang dùng pin Alkaline và Ni-
Cd. Pin Ni-MH có khả năng lưu trữ năng lượng tốt và nội trở nhỏ. Đây là lực chọn phổ biến vì pin Ni-MH không có hiệu ứng nhớ và dung lượng pin cao hơn hai lần pin Ni-Cd. Với pin này bạn có thể sạc bất cứ lúc nào mà không cần phải xả pin.Tuy nhiên nó có thể bị hỏng vì nhiệt nếu sạc quá lâu. Bạn nên sử sụng bộ sạc pin chất lượng cao. Có điều khiển tự động để tránh điều này.Khi mua pin Ni-MH, bạn nên mua các loại có dung lượng cao (cỡ 1800mAh trở lên). Trên thị trường bạn có thể mua pin Ni-MH của các hãng như Sanyo, Panasonic, Sony... có dung lượng 2000-2200mAh với giá khoảng 120.000 đ/vỉ 4 viên cỡ AA. một lưu ý nữa là không nên dùng sạc của pin Ni-Cd cho pin Ni-MH để tránh cháy, nổ pin nhất là khi dùng bộ sạc nhanh. sau khi sạc hãy bỏ bin khỏi bộ sạc để tránh “rò” pin.
+Pin Lithium-lon (Li-lon)

Pin Li-lon hiện nay được sử dụng trong nhiều trong các thiết bị cao cấp như điện thoại di động,PDA, máy ảnh đắt tiền và máy tính xách tay...nó có thể lưu trữ hiều năng lượng hơn pin Ni-Cd và Ni-MH nhưng cũng đắt hơn nhiều do công nghệ chế tạo và chất liệu được sử dụng. Trong mỗi viên pin Li-lon thường có mạch điều khiển quá trình sạc và bảo vệ pin.
Pin Li-lon suy gai3m chất lượng theo thời gian bất kể bạn dùng hay không dùng nó. Vì vậy khi mua pin, bạn cần được đảm bảo rằng pin mới được sản xuất. Bạn có thể sạc pin bất cứ lúc nào, đầy hay hết không quan trọng nh7ng in sẽ giãm chất lượng sau mỗi lần sạc. đó là lý do tại sao các chương trình kiểm tra pin (battery monitoring) trên máy tính xách tay đếm cả số lần sạc pin.
+Pin Lithium-Polymer (Li-Po)
là thế hệ pin mới và cũng đắt tiền nhất nên chỉ xuất hiện trong các thiết bị PDA và điện thoại di động cao cấp. Pin Li-Po có chất điện phân dạng rắn khác với điện phân lỏng như hầu hết các loại pin khác. Điều đó có nghĩa nó có trọng lượng nhẹ hơn nhiều so với các loại pin khác và nhà sản xuất có thể chế tạo pin Li-Po với bất kỳ hình dạng nào.